Bademcik arkasında oluşan kitle nedir ve neden olur?

Bademcik arkasında oluşan kitle, boğaz bölgesinde bademciklerin (tonsiller) arka kısmında veya yakın çevresinde gelişen anormal doku büyümesi veya şişliktir. Bu durum, çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir ve genellikle ağrı, yutma güçlüğü, ses değişiklikleri veya nefes alma problemleri gibi belirtilerle kendini gösterir. Kitleler iyi huylu (benign) veya kötü huylu (malign) olabilir, bu nedenle erken teşhis ve değerlendirme önemlidir.

Bademcik Arkasında Kitle Oluşumunun Nedenleri

Bademcik arkasında kitle oluşumu, enfeksiyonlardan tümörlere kadar çeşitli faktörlere bağlıdır. İşte yaygın nedenler:

• Enfeksiyonlar: Bademcik iltihabı (tonsillit), farenjit veya peritonsiller apse gibi bakteriyel veya viral enfeksiyonlar, bölgede şişlik ve kitle benzeri görünüme neden olabilir. Özellikle tekrarlayan enfeksiyonlar, dokuda kalıcı değişikliklere yol açabilir.
• Bademcik Taşları (Tonsillolitler): Bademcik çukurlarında biriken yiyecek artıkları, bakteri ve ölü hücrelerin sertleşmesiyle oluşan küçük, beyaz veya sarı renkli kitlelerdir. Genellikle kötü ağız kokusu ve hafif ağrıya neden olur.
• İyi Huylu Tümörler: Bölgede papillom, lenfatik malformasyonlar veya yağ dokusu tümörleri (lipom) gibi kanserli olmayan büyümeler görülebilir. Bunlar yavaş büyür ve nadiren ciddi sorunlara yol açar.
• Kötü Huylu Tümörler (Kanser): Bademcik kanseri (tonsiller karsinom) veya lenfoma gibi malign tümörler, bademcik arkasında kitle oluşturabilir. Özellikle sigara, alkol kullanımı veya HPV enfeksiyonu gibi risk faktörleriyle ilişkilidir.
• Lenf Nodu Büyümesi: Enfeksiyon, otoimmün hastalıklar veya kanser nedeniyle boyun ve bademcik çevresindeki lenf düğümleri şişebilir, bu da kitle hissi yaratabilir.
• Kistler: Retansiyon kistleri veya doğumsal kistler gibi sıvı dolu kesecikler, bademcik bölgesinde gelişebilir ve genellikle ağrısızdır.
• Travma veya Tahriş: Boğaza alınan darbeler veya kronik tahriş (örneğin, asit reflü), doku hasarı ve şişmeye neden olabilir.
• Otoimmün Hastalıklar: Sarkoidoz gibi durumlar, bademcik çevresinde granülom adı verilen kitlelere yol açabilir.

Önemli Uyarılar

Bademcik arkasındaki kitleler bazen ciddi sağlık sorunlarının işareti olabilir. Eğer kitle hızla büyüyorsa, ağrılıysa, yutma veya nefes almada zorluk yapıyorsa, veya boyun bölgesinde şişlik eşlik ediyorsa, derhal bir kulak-burun-boğaz (KBB) uzmanına başvurulmalıdır. Teşhis için fizik muayene, endoskopi, görüntüleme yöntemleri (BT veya MRI) ve biyopsi gibi tetkikler kullanılır. Erken müdahale, tedavi başarısını artırabilir.